Van A naar B...eter vervoer
3 februari 2018 | Column voor de website van Progressief Westerveld
Kort geleden nam ik deel aan een brainstormsessie in De Veldkei in Havelte over “Vervoer”. Het initiatief kwam van PW-lid Jan Piet van den Berg, die daarover intrigerende ideeën had ontwikkeld. Welzijn Mensenwerk ondersteunde de bijeenkomst. En opnieuw stelde ik vast hoe breed dit onderwerp is. Het lijkt op het eerste gezicht ‘technisch’, maar het raakt aan een groot aantal maatschappelijke vraagstukken, zoals milieu en energie, zorg en sociale cohesie, participatie en mobiliteit. En het raakt tegelijkertijd aan fundamentele discussies, zoals collectiviteit vs individualisme, overheid vs particulier initiatief, bezit vs gebruik.
Ooit, al weer lang geleden, kwamen we vanuit Leiden in Lhee wonen. Dat ging gepaard met veel veranderingen in ons leven, veel daarvan zeer positief. Maar een van de dingen, waaraan we erg moesten wennen, was het vervoer. We moesten omschakelen van bewust autoloos (in Leiden is de auto meer ballast dan plezierig, kan ik vertellen) naar discussies over hoe handig een tweede auto wel niet zou zijn (we redden het nog zonder). Anders dan in de Randstad, maar ook anders dan in de Regio Groningen-Assen bijvoorbeeld, zijn je vervoersmogelijkheden vaak zodanig dat je toch maar weer kiest voor je eigen auto.
Het gebruik van de auto heeft een behoorlijk aantal grote maatschappelijke nadelen. Het belast het milieu, en kost een forse hoeveelheid (fossiele) brandstof (elektrisch rijden brengt daarin wel grote verbetering, maar kent toch ook weer zijn eigen problemen). Het neemt ruimte in (wegen en parkeren). En het levert onveiligheid op, voor de automobilisten zelf, maar vooral ook voor de kwetsbare medeweggebruikers.
En het gebruik van de auto is niet bereikbaar of gewoonweg niet mogelijk voor allerlei groepen mensen. Het is een enorme kostenpost voor mensen met een kleine beurs. Maar het is ook nog niet mogelijk voor jongeren (scholieren), en niet meer voor ouderen of mensen met een beperking. En juist die groepen hebben zoveel baat bij mobiliteit…. Wat mij betreft moet Progressief Westerveld zich om al die redenen inzetten voor een aantal zaken, die met vervoer te maken hebben. Allereerst moet er ook in de Gemeente Westerveld een adequate basisvoorziening zijn en blijven aan Openbaar Vervoer, die de kernen verbindt met elkaar, en met de aansluitpunten op het Nederlandse OV-net (via de stations van Assen, Beilen, Hoogeveen, Meppel en Steenwijk). Daartoe zouden in ieder geval de buslijnen op de twee centrale assen (Steenwijk-Beilen en Meppel-Assen) moeten worden gehandhaafd en verbeterd. Het kruispunt van die twee assen (het busstation in Dieverbrug) kan dan uitgroeien tot een daadwerkelijke OV-hub.
Maar tegelijkertijd moeten we ons goed realiseren, dat het Openbaar Vervoer niet overal kan komen, dat de frequentie zijn beperkingen kent en dat het voor sommige groepen gewoon geen goede vervoersmogelijk-heid biedt. Dus naast het OV moeten we inzetten op een scala aan middelen, van publiek vervoer tot ‘gedeeld particulier vervoer’. Het Publiek Vervoer is eind vorig jaar aanbesteed en aan verschillende bedrijven gegund (voor Zuidwest Drenthe is dat DVG). Het betreft het wmovervoer, leerlingenvervoer, participatiewetvervoer, de Hubtaxi en de ondersteuning van buurtbussen en lokaal vervoer.
En dan zijn er al die mooie lokale initiatieven en ideeën om vervoer aan te bieden en te delen; en die zaten in Havelte ook om de tafel. Daarbij gaat het vaak om organisaties of soms individuen die een (incidentele) vervoersvraag koppelen aan een aanbod van vrijwilligers. Daarbij komen allerlei vragen boven: over vergoedingen, over situaties waarbij de eigenlijke vraag meer is dan vervoer alleen (begeleiding), en meer. En daarbij gaat het ook om zaken als coördinatie en overzicht; om het bekend maken van het aanbod en het makkelijker maken van het gebruik.